Niewidzialne, niemierzalne, ale kapitalne. Aktywa niematerialne firm

6 czerwca Open Eyes Economy on Tour odwiedził Poznań, w którym dyskutowano o tematyce aktywów niematerialnych. Wysoka frekwencja potwierdziła, że są to kwestie bardzo aktualne i że rozwiązań należy tu poszukiwać na styku nauki, biznesu i działalności społecznej. Niewątpliwie, wspólnym mianownikiem rozważań byli ludzie, którzy nie tylko są najważniejszym zasobem firmy, który wieczorem idzie do domu, ale który jest też „nośnikiem” innych aktywów przedsiębiorstwa.

Była to ponadto okazja do promowania małopolskich przedsiębiorców w ramach projektu Małopolska Open Eyes Economy Hub. Cenną lekcją było poznanie historii opisywanej przez Michała Warynkiewicza (WT Architekci), który opowiadał o trudnych doświadczeniach małego przedsiębiorstwa z rejestracją wzoru przemysłowego – designu. Jego wnioski korespondowały z przekonaniami pozostałych panelistów, którzy z dużą rezerwą podchodzą do tradycyjnej, bazującej na monopolach prawnych ochrony własności intelektualnej.

Ta kwestia była też poruszana w wykładzie wprowadzającym, w którym pojawiły się ponadto propozycje rozwiązań bazujących na Ukierunkowanej dyfuzji zasobów niematerialnych mających ograniczać negatywne skutki Tragedii niematerialnej obfitości. Poszukiwanie odpowiedzi w tym obszarze jest jednak niezwykle trudne ze względu na niedoskonałości metod identyfikacji, pomiaru i wyceny tytułowej kategorii aktywów.

Co ciekawe, dyskutanci nie byli zgodni co do tego, na ile precyzyjnie potrzebujemy „uchwycić nieuchwytne”. Według nich, w przypadku aktywów niematerialnych nie jesteśmy nawet zgodni co do celów, dla których mamy podejmować próby pomiaru czy wyceny. Zwrócono jednak uwagę, że dla wielu firm deficyty w tym obszarze przekładają się na trudności w podejmowaniu kluczowych decyzji. Zbyt często przenosi się też doświadczenia z zarządzania aktywami materialnymi na te niematerialne, choć zwykle w ich przypadku efektywne są zupełnie inne modele biznesowe.

Druga cześć konferencji nawiązywała do koncepcji wysp i archipelagów oraz koncentrowała się na dostarczaniu wartościowych inspiracji – wpierw do inwestowania w Małopolsce (pokaz filmu Innowacyjna Małopolska), a w dalszej części także przez prezentację inicjatyw: Festiwalu Wrażliwego (Paula Rettinger-Wietoszko) oraz Innovation Hub for Hummanities (Barbara Stepnowska).

W czasie dyskusji omówiono także interesujące raporty – „Know How 2019 – Poznaj swojego pracownika” (https://olx-knowhow.pl) oraz przygotowany przez ACCA i Deloitte „The capitalisation debate: R&D expenditure, disclosure content and quantity, and stakeholder views (https://tiny.pl/tc1m7).

Opracowania te korespondują z wskazywanymi w ramach Open Eyes Economy punktami widzenia. W szczególności chodzi o istnienie takiego ukształtowania bodźców dla osób zarządzających biznesem, że przy skupieniu się na perspektywie krótkookresowej trudno im jest  odnaleźć motywację do uwzględniania wartości pozaekonomicznych. Paradoks polega jednak na tym, że taka wąsko- i krótkowzroczność utrudnia określanie trajektorii rozwoju przedsiębiorstwa. W efekcie, jest ono w mniejszym stopniu odporne na przejściowe trudności wynikające chociażby z dekoniunktury.

Rozważania dotyczące pracowników kreatywnych obejmowały szerokie spektrum firm – od małych „Rozwój przez kreatywność, czyli o tym jak dużo może mała firma” (Konrad Szczypczyk) do większych. Wspólnie zastanawiano się jak postawić znak równości między rozwojem pracownika i rozwojem firmy. Niewątpliwie, jednym ze słów-kluczy były relacje – budowane na szacunku, przyjmowaniu odpowiedzialności oraz zrozumieniu złożonej, wielowymiarowej natury tego, co często w uproszczeniu nazywa się „kapitałem ludzkim”.

Wydarzeniu towarzyszył networking dający szansę przedsiębiorcom do nawiązania współpracy z innymi firmami oraz przedstawicielami świata nauki. Zasięg wydarzenia był ponadto wzmocniony szeregiem działań w mediach społecznościowych – w tym przez realizowaną na żywo transmisję (która jest dostępna także do późniejszego odtworzenia). Wkrótce planowane są kolejne wydarzenia z cyklu Open Eyes on Tour poświęcone tematyce aktywów niematerialnych.